Slow travel by Aga

Czeskie Žďárky to wieś położona w powiecie Náchod, w kraju hradeckim. Można ją odwiedzić podczas wycieczki rowerem do tak zabytkowych miejsc regionu jak Kaplica Czaszek w Czermnej czy Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego w Pstrążnej. Dotarcie do tej zamieszkiwanej przez pół tysiąca mieszkańców gminy ułatwia trasa rowerowa 4281. 

Szczególnie w weekendy Žďárky stają się celem osób lubiących wycieczki na jednośladach czy spacery. Turystów można zobaczyć nie tylko na oznaczonych trasach rowerowych, ale także na ścieżkach spacerowych w pobliskich lasach. Jedna z nich prowadzi do osady Mokřiny, którą tworzą specyficzne domy – drewniane i murowane. Leży ona na wysokości ok 530 m n.p.m., gdzie dawniej znajdowały się bagniste łąki. W 1979 roku na tym terenie zbudowano jednocześnie pięć drewnianych chałup. Około 1900 roku osada liczyła 53 mieszkańców w dziesięciu domach. W tamtym czasie z Mokřin chodziło do szkoły 13 dzieci, a na terenie osady działały dwie karczmy.

Innym przykładem architektury drewnianej w Zdarkach jest dzwonnica – budowla z dwoma dzwonami. Dzwony rozbrzmiewają w południe, w każdy weekend i święta. Każdego dnia słychać „klękanie”, a godzinę mieszkańcy Zdarek rozpoznają nawet bez zegarka, gdyż dzwon słychać zawsze o stałej porze. Klękanie to bicie dzwonów, które powtarzało się codziennie trzy razy – o świcie, w południe i wieczorem. 

W przeszłości, podobnie jak w innych miejscowości regionu, na terenie Žďárek działała kopalnia węgla kamiennego. Otwarto ją w XVIII wieku i pozostawała czynna przez blisko dwieście lat, do 1923 roku. O tym rozdziale w historii gminy przypomina pomnik z figurą Maryi Panny oraz niedawno odrestaurowany obiekt administracyjny kopalni Vilemína.

Leżąca na Pograniczu Kłodzkim niewielka miejscowość Žďárky odwiedzają nie tylko miłośnicy wypraw rowerowych, ale także osoby lubiące długie spacery, bieganie czy jazdę konną. Poruszanie się po gminie ułatwiają ścieżki spacerowe i oznakowane trasy.

Symbolem Žďárek jest drewniana dzwonnica z dwoma dzwonami, które rozbrzmiewają w południe w każdy weekend i święta. Mieszkańcy nazywają bicie dzwonów „klękaniem”.

Pod względem architektonicznym Žďárky wyróżniają drewniane i murowane domy dawnej osady Mokřiny, założonej pod koniec XVIII wieku. Mokřiny powstały przy drodze łączącej dwie duże kłodzkie wsi, czyli Pstrążną i Czermną. Na bagnistych łąkach (nazywanych „mokradłami”) pod koniec XVIII wieku powstały pierwsze drewniane domy. Dzięki położeniu na wysokości ok. 530 m. n.p.m., z osady możliwe jest obejrzenie panoramy Karkonoszy, Zvičiny obok Dvora Králové i Gór Orlickich.

W lasach w pobliżu Žďárek znajduje się miejsce pielgrzymkowe Najświętszej Maryi Panny. Kapliczka stoi niedaleko dawnej kopalni – w miejscu, w którym młodym pasterzom objawiła się w lustrze wody źródlanej postać Maryi. Lasy prowadzące do granicy z Polską to doskonałe miejsca na trening na nartach biegowych, nordic walking oraz jazdę na koniu (na terenie gminy znajduje się ośrodek hodowli koni ze szkółką jeździecką). 

Žďárky przecina trasa rowerowa 4281 prowadząca do Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego w dawnej wsi Pstrążnej, będącego jedynym skansenem na Dolnym Śląsku. Na jego terenie można obejrzeć stare domy z Pstrążnej oraz zabytkowe obiekty budownictwa drewnianego z całego Pogórza Sudeckiego tj. z Ziemi Kłodzkiej i Noworudzkiej, po Góry Sowie i Kamienną Górę. Skansen jest ulokowany na zboczu, dzięki czemu widać wszystkie obiekty, włącznie z ludowym amfiteatrem, dzwonnicą alarmową i kapliczkami. 

Obok skansenu jest dostępne dla turystów indywidualnych łowisko pstrąga i karpia.  

Česká Skalice jest kulturalną stolicą wschodniej części Czech. Wszystko to za sprawą Boženy Němcovej – wybitnej czeskiej pisarki, która tu spędziła cześć swego życia i z której twórczością związanych jest w mieście szereg miejsc o znaczeniu historycznym i kulturowym.

Popularna czeska pisarka Božena Němcová (Barunka Panklowa) od roku 1820 do siedemnastego roku życia mieszkała w pobliskich Raciborzycach, a w miejscowości Česká Skalice uczęszczała do szkoły i wyszła za mąż za Józefa Niemca. W 1855 r. ukazała się książka Němcovej „Babunia”, która przyniosła jej literacką sławę. Książka jest wyidealizowanym obrazem dzieciństwa i młodości pisarki, opowiadając jednocześnie o życiu ludzi na wsi, pełnym ich codziennych problemów i radości. Miejsce akcji powieści pisarka osadziła w znanych sobie miejscach.

Muzeum Boženy Němcovej, które przybliża zwiedzającym życie i twórczość pisarki, znajduje się w byłym zajeździe „Pod Białym Lwem” z lat 20. XIX wieku. W dobudowanej w kolejnej dekadzie Sali Dalii (nazwa ta jest zainspirowana historycznym Świętem Dalii) odbywały się wystawy dalii i bale patriotyczne. W balu dwukrotnie brała udział także nastoletnia Barunka Panklowa-Niemcowa, która w dwa dni po swoim ślubie, została tu wybrana królową wydarzenia. Współczesne obchody Święta Dalii organizowane są corocznie w sierpniu oraz wrześniu i – oprócz wystaw roślin – w programie znajdują się także prezentacje propagujące kunszt czeskich i morawskich hodowców.

Z pisarką związana jest również mieszcząca się w przy rynku miejskim Szkoła Barunki, do której uczęszczała artystka w młodości.  

Pierwsza wzmianka dotycząca szkoły pochodzi z początku XV wieku, a nauka w niej była prowadzona do końca roku 1864. Obecny wystrój jest rekonstrukcją dawnej szkoły, gdzie oprócz aranżacji klasy szkolnej z XIX w. z pochodzącymi z tego okresu pomocami szkolnymi, możemy tu znaleźć gabinet nauczyciela i ekspozycje poświęcone historii miasta oraz wojnie austriacko-pruskiej (wojnie siedmiotygodniowej).

Od Szkoły Barunki prowadzi 7,5-kilometrowa ścieżka edukacyjna Dolina Babuni z przystankami edukacyjnymi i przyrodniczymi. Na trasie szlaku znajduje się m.in Stary Bielnik, gdzie można zobaczyć pomnik Babuni, Barunki i pozostałych dzieci, i gdzie każdego roku w czerwcu organizowane są wydarzenia kulturalne, podczas których zobaczyć książkowe postaci w kostiumach z epoki, a także Młyn Rudra, gdzie toczy się akcja powieści „Babunia”. Za kołem wodnym znajduje się zabytek techniki – historyczny migdał wodny z I połowy XIX wieku. Na mecie trasy stoi zamek w Ratibořicach, który w powieści „Babunia” jest miejscem, w którym mieszka jedna z bohaterem książki – Tajemnicza Pani.

Česká Skalice to ulubione miejsce wypoczynku we wschodnich Czechach: w granicach miasta znajduje się Zalew Rozkoš, nad który w sezonie letnim ściągają miłośnicy odpoczynku nad wodą.

Česká Skalice to również jedna z najbardziej znanych miejscowości wypoczynkowych we wschodniej części kraju. Wszystko to za sprawą zalewu Rozkoš oraz autocampingu o tej samej nazwie, na którego terenie działa całoroczny ośrodek sportowo-rekreacyjny. Dzięki ścieżkom rowerowym na autocamping w łatwy sposób można dojechać rowerem. 

Na terenie ośrodka można wynająć domek wczasowy lub przyjechać z własnym namiotem lub przyczepą kampingową. Na miejscu wczasowicze mogą skorzystać z szeregu atrakcji – przede wszystkim wypożyczalni sprzętu wodnego: łódek, rowerów wodnych i skuterów. W sezonie czynna jest sauna, kino letnie i punkty gastronomiczne. Położenie ośrodka sprzyja także wycieczkom do Polski dzięki pobliskiemu przejściu granicznemu Běloves w Náchodzie.

Česká Skalice – miasto w przeszłości położone na skrzyżowaniu szlaków handlowych wiodących z Kłodzka – szczyci się niezwykle ponadto bogatą historią i zabytkami. Wśród nich jest neogotycki Stary Ratusz na placu Jana Husa z 1864 roku, barokowy kościół Wniebowzięcia Panny Marii, „kapłanka” (czyli dom dla emerytowanych księży z I połowy XVIII wieku), a także słup wotywny z figurą Marii Panny (około 1700 r.) i kapliczki z XVIII i XIX w. W pobliżu rynku znajduje się modernistyczny budynek, który powstał w roku 1933 na potrzeby miejskiego banku. Później służył jako dom kultury, zakład finansowy, a od roku 2003 jest on siedzibą urzędu miejskiego.

Złoty Stok to miasto położone w południowej części województwa dolnośląskiego, u podnóża Gór Złotych, stanowiących część Sudetów Wschodnich. 

We wczesnym średniowieczu okolice Złotego Stoku stały się terenem intensywnej działalności górniczej i hutniczej – nie bez powodu więc miasto zaliczane jest do najstarszych ośrodków górnictwa w Polsce. 

Wszystkie zabytkowe miejsca związane z historią Złotego Stoku można zobaczyć wybierając się na przejażdżkę retro-samochodem Miejską Trasą Turystyczną w towarzystwie przewodnika. Trasa rozpoczyna się przy budynku ratusza, który powstał na początku XIX wieku. Kolejnymi przystankami na szlaku zabytkami jest m.in. kościół p.w. św. Krzysztofa, gmach Mennicy, historyczne kamienice, w tym XVI-wieczna kamienica Fugerrów, a także miejsca związane z rodziną Güttlerów, właścieli kopalni złota: ich siedziba rodowa oraz odrestaurowane mauzoleum z II połowy XIX wieku, znajdujące się na cmentarzu przy ul. 3 Maja.

Jednym z najciekawszych punktów Miejskiej Trasy Turystycznej są wapienniki. Są to piece szybowe, które służyły do wypalania wapna budowlanego i nawozowego. Tradycja wapiennictwa w Złotym Stoku sięga XVI wieku. W XIX wieku miasto osiągnęło czołową pozycję w Polsce pod względem ilości wytwarzania surowca. Do wapienników prowadzi z centrum miasta (od kościoła ewangelickiego i Mennicy) przez ulicę Staszica i Złotą prowadzi oświetlona ścieżka rowerowa.

Przy trasie rowerowej znajdują się: Sztolnia Ochrowa, wiernie odtworzona średniowieczna osada górnicza oraz trasa turystyczna powstała na terenie zamkniętej w 1961 roku kopalni złota. Szacuje się, że w okresie ponad 700 lat eksploatacji, z miejscowych złóż pozyskano 16 ton czystego złota.